Gizli evrenin açığa çıkarılmasıyla geçen on yıl: ALMA 10 yaşında
13 Mart 2023’te, dünyanın dört bir yanındaki gökbilimciler, Dünya’nın 10. yıl dönümünü kutluyor. Atacama Büyük Milimetre/milimetre altı Dizisiveya ALMA, dünyanın en büyük radyo teleskopu. Son on yılda, uluslararası ALMA işbirliği — liderliğindeki ABD Ulusal Bilim Vakfı’nın Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevi veya NRAO, Avrupa Güney Gözlemevi ve Japonya Ulusal Astronomi Gözlemevi evren anlayışımızda devrim yarattı ve gezegenlerin, yıldızların ve galaksilerin oluşumundan kozmosun kimyasını çözmeye kadar sırlarını ortaya çıkardı. hatta karadeliklerin ilk görüntülerinin yakalanmasında yer alıyor.
ALMA’nın on yıllık başarısı, 2011’de, yani teleskopun açılışından neredeyse tam iki yıl önce yapılan ilk bilimsel gözlemlerle başladı. ALMA için bu test dönemi, yıldız oluşumunu ve şiddetli gökada birleşmelerini ortaya çıkaran karmaşık ve güzel görüntüler sağladı. anten galaksileri Dünya üzerindeki başka hiçbir teleskobun ulaşamadığı bir ayrıntı seviyesinde.
ABD Ulusal Bilim Vakfı COO’su Karen Marrongelle, “ALMA, on yılı aşkın bir süre önce ilk görüntülerini yayınladığından beri dünyanın hayal gücünü yakaladı ve Evren’de başka türlü açılamayacak yeni pencereler açtı” dedi. ALMA’ya şimdi ve gelecekte bağlılığımız, o zamankiyle aynı: Samanyolu ve Evrenimizdeki diğer tüm galaksiler hakkındaki bilgimizi ortaya çıkaran ve genişleten teknolojiyi geliştirmek.”
ALMA, deniz seviyesinden 16.404 fit (5.000 metre) yükseklikte, Şili And Dağları’nın Chajnantor Platosu’nda yaklaşık 10 mile (16 kilometre) yayılmış 66 antenden oluşur. Teleskobu özel yapan teknoloji, Kuzey Amerika, Avrupa ve Doğu Asya’dan 21 ülkenin uluslararası işbirliğinden kaynaklanmaktadır. NRAO’nun Merkezi Geliştirme Laboratuvarı, dünyadaki en hassas radyo astronomi alıcısı olarak kabul edilen Band 6 alıcısının geliştirilmesinden sorumludur. ALMA, bu yılın başlarında yeni bir merkezi bağıntılayıcı ve dijital iletim sisteminin geliştirilmesi için onaylandı; bu yükseltmeler sonunda teleskopun veri üretim kapasitesini 200-400 kat artıracak. Bu teknoloji ve buna benzer diğer yenilikler, ALMA’yı kullanan bilim insanlarının bugüne kadar 3.000’den fazla bilimsel yayın üretmesini desteklemiştir. Bu, on yıl boyunca günde yaklaşık bir yayın demek.
ALMA’nın en dikkate değer katkıları arasında, 2014 yılında NRAO bilim adamları tarafından genç yıldız HL Tau çevresinde gözlemlenen gezegen oluşumunun en net resimleri ve Event Horizon Telescope Collaboration tarafından sırasıyla 2019 ve 2022’de gözlemlenen süper kütleli kara delikler M87* ve Sgr A* yer alıyor.