Islak pazarlar neden önemlidir?

“Islak pazar”, taze ürünlerin, et ve balıkların satıldığı halka açık bir pazar yeridir. “Islak pazar” terimi, genellikle, kafeslerde tutulan yabani türlerin lezzetli yiyecekler ve tıbbi özellikleri nedeniyle tutulduğu ve satıldığı “yaban hayatı pazarı” ile değiştirilmiştir.

COVID-19 virüsü salgınından bu yana, ıslak pazarlar hakkında çok fazla bilgi ve yanlış bilgi dolaştı ve ıslak pazarların daha iyi düzenlenmesi ve hatta kapatılması için uluslararası bir toplanma çağrısı yapıldı. Taze ürün pazarları genellikle yoksul kırsal topluluklar için geliştirilmiş beslenmede önemli bir rol oynar ve genellikle küçük ölçekli çiftçilerin tarımsal ürünlerini doğrudan tüketicilere satmaları için önemli bir mekandır.

Son aylarda, dünyanın büyük bir kısmı tecrit altında olduğundan, yeni koronavirüsün kökenleri ve nasıl bu kadar hızlı yayılmayı başardığı üzerine çok düşünüldü. Önde gelen teorilerden biri, virüsün bir yarasadan bir pangolin veya Çin’in Wuhan kentinde bir ıslak pazarda satılan başka bir vahşi hayvana “atladığı”dır. Geçmişte Ebola’nın ve HIV-AIDS dahil diğer salgınların kökeni hakkında benzer teoriler rapor edilmiştir. Epidemiyologlar ortaya çıkan modellere dikkat çekiyor: ormanları ve diğer doğal yaşam alanlarını istila eden hızla büyüyen bir nüfus; çiftlik hayvanları ve insanların vahşi yaşamla daha yakın temasa geçmesi; ve birçok hayvanın küçük alanlarda yaşadığı, hastalığın hızla yayılmasını destekleyen yoğun hayvancılık sistemleri.

Islak pazarlar, özellikle yoksullar olmak üzere kırsal kesimdeki insanlar için önemli bir gıda kaynağıdır. Islak pazarlarda, çok çeşitli taze ve besleyici yiyecekler uygun fiyatlarla satın alınabilir. Yiyecekler çoğunlukla yerel çiftçilerden temin edilmektedir. Vietnam’da ve muhtemelen diğer birçok ülkede, kırsal kesimdeki insanlar ve yoksul şehirli insanlar, “tazeliği” değerli bir özellik olarak görüyorlar çünkü aynı zamanda gıdanın yüksek kaliteli ve yenmesi güvenli olmasıyla da ilişkilendiriliyor. Özellikle etin “sıcak” olması, hayvanın sabahın erken saatlerinde kesildiği yerde daha değerlidir.

Ayrıca ıslak pazarlar, süpermarketlere kıyasla daha fazla meyve, tahıl ve sebze çeşitliliği sunar. Bunun nedeni, gıdanın yerel olarak tedarik edilmesi, süpermarketlerin ise büyük toptan satış pazarlarından sınırlı sayıda ürün ve mal tedarik etmesi ve bu malları genellikle uzun süreler boyunca soğuk hava depolarında saklamasıdır.

Peki ya hijyen ve gıda güvenliği?

Elbette, ıslak pazarların bir sorunu hijyen ve gıda güvenliği standartlarını korumaktır. Hayvanlar genellikle pazarın kendisinde ve halkın da alışveriş yaptığı ortak alanların yakınında kesiliyor. Bu, etin kötü hijyenik koşullarda tutulduğu anlamına gelebilir. Genellikle soğutma tesisleri yoktur ve temiz bıçaklar ve kesme yüzeyleri dahil olmak üzere uygun ekipman eksikliği vardır. Hayvan kesiminden kaynaklanan atık suların arıtılması, çevre ve insan sağlığı için önemli bir hijyenik risk taşımaktadır.

Marketlerde hijyen çok önemlidir. Geleneksel ıslak pazarlar, müşterilerine yerel üreticilerden güvenli ve taze yiyecekler sunmayı taahhüt etmelidir. IFAD, kırsal pazarları iyileştirmeye yatırım yaptı. Bangladeş’te çok başarılı örnekleri görülebilir. Charland Bölgelerinde Pazar Altyapısı Geliştirme Projesi ve Kıyı İklimine Dayanıklı Altyapı projeler pazar altyapısını iyileştirmiş ve hijyen standartlarını iyileştirmiştir. Altyapı tek başına yeterli değil. Kırsal kesimdeki insanlar ve yoksullar için güvenli gıda sağlayıcıları olarak ıslak pazarların varlığını garanti altına almak için politikalar ve standartlar çıkarılmalı ve uygulanmalıdır.

Süpermarketler ve ıslak pazarlar rekabet halinde mi?

Kentsel alanlarda ıslak pazarlar ve süpermarketler bir arada bulunurken, kırsal alanlarda ıslak pazarlar genellikle tek gıda kaynağı kaynağıdır. Her iki pazar türünün de avantajları vardır. Süpermarketler daha iyi hijyen standartları uygular ve bir şeylerin ters gitmesi durumunda tedarik kaynaklarını takip edebilir. Ancak, tüm müşteriler süpermarketlerdeki tazelik etiketlerine güvenmez. Bu müşteriler ıslak pazarda genellikle birkaç yıldır bildikleri ve güvendikleri satıcıları tercih ederler. Islak pazarlarda da fiyatlar genellikle daha düşüktür. Bu nedenle, fakir insanların taze ve besleyici gıdaya ulaşması daha kolaydır. Ayrıca, gelişmekte olan ülkelerin ücra kırsal bölgelerinde, süpermarketler gibi ıslak pazarlara alternatifler basitçe mevcut değildir.

Pazarları kapatmaya gerek yok ama uygun altyapı ve ekipmanı kullanarak, hijyen ve çevre standartlarını ve politikalarını uygulayarak onları güvenli hale getirmemiz gerekiyor. Çok önemli bir yasa kesinlikle vahşi hayvanların avlanmasını ve ticaretini yasaklamak olacaktır.

Yoksul insanların uygun fiyatlı ve besleyici gıdaya erişmesi gerekiyor. Gelişmekte olan ülkelerin kırsal bölgelerinde, genellikle insanların besleyici gıda satın alabilecekleri tek yer ıslak pazarlardır. Yerel çiftçiler, özellikle kadınlar, ürünlerini yerel pazarlarda satmaya bağımlıdır. Aileler, çocuklarının giyim ve okul masraflarını karşılamak, sağlık masraflarını karşılamak ve diğer temel ihtiyaçları satın almak için bu gelire ihtiyaç duyar. Islak pazarları kapatmak bir çözüm olmasa da, kırsal pazarlarda sağlık ve güvenlik standartlarına öncelik vermek başlamak için iyi bir yer.

Yayın tarihi: 05 Haziran 2020